-Kararı biz mi veririz yoksa karar verdiğimizi mi zannederiz?
Bir galeriye gittiniz ve seçtiğiniz X model bir arabanın iki ayrı renk opsiyonu var. Kırmızı ve beyaz. Hangi rengi seçersiniz? Eğer güneş ışınlarındaki fotonları soğurmasın ve arabanın içi daha az sıcak olsun diyorsanız beyazı seçersiniz. Ancak renk zevkine göre karar vermek isterseniz seçimi siz yaparsınız. Kırmızı rengi seviyorsunuz diyelim. En azından arabalarda kırmızı rengi seviyorsunuz ve kırmızı arabayı satın almayı tercih ettiniz. Bunu tercih eden gerçekten siz misiniz yoksa bilinçaltınızdan gelen motivasyonlar mı size onu seçtirdi?
Tercih ederken bilinçli tercihler yaparsınız. Bilinçaltının davranışlarını farkına varamazsınız. Düşündüğünüz, algıladığınız, istediğiniz her şey (kararlarınız da dahil) bilincinizde şekillenir ve bunları eylemlerinizle (Bu örnekte kırmızı arabayı alma tercihinde bulunmanız eylemi) dışa vurursunuz. Böylece kararı siz mi verdiniz yoksa bilinçaltınızdan gelen öneriler sonucu mu kırmızı arabayı istediğinizi hissettiniz? Eğer bilinçaltınızın burada rolü varsa tercihi yapan siz değil, bilinçaltınız oluyor. Siz sadece tercih yaptığınızı zannediyorsunuz. Bilinçaltınızı tamamen bilebilen biri (Bu teorik olarak imkansızdır. Bunu Bilinç ve Bilinçaltı başlığında detaylı açıklayacağım)
Bu başlıkta yer alan bilgi bir teoridir ve kesinliği kanıtlanmamıştır. Determinizme göre doğada rastgelelik yoktur ve determinizm fiziğin ve felsefenin bir terimidir. Determinizme göre irade ve karar vermek yoktur. Siz karar verdiğinizi zannedersiniz ama kararlarınız bilinçaltınızdan gelir.
Yorumlar
Yorum Gönder